گیاه دارویی مرزنجوش
مرزنجوش یا مرزنگوش (Origanum vulgare) یک گیاه دارویی علفی، چندساله و پایا است، که در خانواده نعنائیان Lamiaceae) قرار دارد. این گیاه به عنوان یکی از گیاهان دارویی ارزشمند ایران شناخته میشود و صادرات آن به سراسر جهان از اهمیت بالایی برخوردار است. این گیاه در مناطق سردسیری و کوهستانی به صورت یکساله کشت میشود. ساقهای راست و شاخهها و برگهای متقابل بیضی شکل دارد. گلهای سفید و ریز آن از بغل برگها در خوشههای به هم فشردهای میرویند. تمام قسمتهای این گیاه دارای عطر و بوی خوشایندی هستند.
مرزنجوش وحشی با عناوین مختلفی مانند Oregano، مرزنجوش مدیترانهای و پونه کوهی شناخته می شود. خواص ضدعفونیکننده، ضدالتهابی، ضدباکتریایی و ضدقارچی دارد و در درمان بسیاری از بیماری ها از جمله عفونت های تنفسی، مشکلات گوارشی، التهاب مفاصل و عفونتهای پوستی استفاده می شود. همچنین، از مرزنجوش وحشی به عنوان یک ادویه در آشپزی نیز استفاده می شود و به غذاها طعم و عطر مطبوعی می بخشد
ویژگیهای گیاهشناسی مرزنجوش
ارتفاع ساقه ها کرکدار یا بدون کرک (بوته ها) این گیاه حدود ۳۰ تا 100 سانتی متر است و هر ساله شاخه های جدیدی از ریشه های قدیمی آن رشد می کند.
دارای برگ های بیضی مانند سبز و خاکستری که و روی سطح آنها کرک های بسیار ریزی وجود دارد، این کرک ها بیشتر در برگ های جوان دیده می شوند و باعث می شوند برگ های جوان به رنگ سفید دیده شوند.
مرزنجوش به محض رشد، شروع به گل دهی میکند. گل های لوله ای این گیاه به رنگ های مختلف سرخ، سفید و صورتی در خوشههای متراکم هستند. مرزنجوش دارای غده های اسانس دار در تمام سطوح برگ و گل های خوشه ای است.
ریشه: فیبری
کاشت بذر مرزنجوش
- انتخاب زمان مناسب: بهترین زمان برای کاشت بذر مرزنجوش در فضای باز، بهار و پاییز است. زمانی که دمای خاک به حداقل 15 درجه سانتیگراد رسیده باشد، بذرها به سرعت جوانه میزنند.
- آماده سازی خاک: مرزنجوش در خاکهای سبک و زهکشی شده با pH بین 6 تا 8 به خوبی رشد میکند. مخلوطی از خاک باغچه، ماسه و کمپوست، بستر مناسبی برای کاشت این گیاه فراهم میکند.
- کاشت بذر: بذرهای مرزنجوش را به صورت مستقیم در زمین یا در سینی نشاء بکارید. در روش کاشت مستقیم، بذرها را در عمق 1 تا 2 سانتیمتری و با فاصله 25 سانتیمتری از یکدیگر در ردیفهایی بکارید. برای کاشت در سینی نشاء، از خاکی سبک و هوادار استفاده کرده و بذرها را در عمق نیم سانتیمتری بکارید.
- آبیاری: پس از کاشت، خاک را به آرامی و با ملایمت آبیاری کنید تا رطوبت مورد نیاز برای جوانه زنی فراهم شود. از غرقاب شدن خاک خودداری کنید.
- مراقبتهای بعد از کاشت: تا زمان جوانه زنی، سینی یا زمین کشت را در محل گرم و آفتابی با دمای حدود 20 درجه سانتیگراد قرار دهید. پس از جوانه زنی، به تدریج گیاهان را به نور کامل آفتاب عادت دهید. آبیاری منظم و کنترل علفهای هرز از دیگر نکات مهم در مراقبت از مرزنجوش جوان است.
کاشت نشاء مرزنجوش
- تهیه نشاء: برای کاشت نشاء مرزنجوش، میتوانید بذرها را در سینی نشاء طبق مراحل ذکر شده در بخش قبل بکارید و پس از جوانه زنی و رشد کافی، نشاءها را به زمین اصلی منتقل کنید. همچنین میتوانید نشاء آماده را از مراکز باغبانی معتبر تهیه کنید.
- انتخاب زمان مناسب: زمان مناسب برای کاشت نشاء مرزنجوش، پس از سپری شدن خطر یخبندان و گرم شدن تدریجی هوا در بهار است.
- آماده سازی زمین: همانند کاشت بذر، خاک مورد نظر را برای کاشت نشاء مرزنجوش نیز باید سبک، زهکشی شده و با pH مناسب باشد. مرزنجوش به خاکی با زهکشی خوب و حاصلخیزی متوسط نیاز دارد. خاکهای شنی لومی با pH بین 6.0 و 7.0 برای کشت مرزنجوش ایدهآل هستند.
- کاشت نشاء: گودالی به اندازه ریشه نشاء در خاک ایجاد کرده و آن را به آرامی در خاک قرار دهید. سپس خاک اطراف ساقه را به ملایمت فشار دهید تا سفت شود.
- آبیاری: بلافاصله پس از کاشت نشاء، به آرامی و با ملایمت آن را آبیاری کنید تا ریشهها به طور کامل مرطوب شوند.
- مراقبتهای بعد از کاشت: در هفتههای اولیه پس از کاشت، آبیاری منظم و کنترل علفهای هرز از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین میتوانید از کودهای کمنیتروژن برای تقویت رشد گیاه استفاده کنید.
میزان بذر لازم برای یک هکتار گیاه مرزنجوش
برای کاشت مستقیم بذر مرزنجوش در مزرعه، به 300 تا 500 گرم بذر در هر هکتار نیاز دارید.
توجه داشته باشید که بذر مرزنجوش بسیار ریز است، بنابراین برای پخش یکنواخت آن در مزرعه باید دقت کنید.
میزان نشاء لازم برای یک هکتار گیاه مرزنجوش
اگر قصد دارید مرزنجوش را از طریق نشاء کشت کنید، به 100 تا 150 هزار اصله نشاء در هر هکتار نیاز دارید.
هر نشاء باید در گلدانی با قطر 10 تا 15 سانتی متر کاشته شود و قبل از انتقال به زمین اصلی به خوبی رشد کرده باشد.
نکات کلی کاشت
مرزنجوش گیاهی مقاوم به خشکی است، اما در دورههای گرم و خشک سال به آبیاری منظم نیاز دارد.
برای افزایش عطر و طعم مرزنجوش، هرس منظم ساقهها و برگها توصیه میشود.
مرزنجوش به آفات و بیماریهای شایع گیاهان نعناعیان چندان مقاوم نیست. لذا مراقبت و کنترلهای پیشگیرانه برای جلوگیری از بروز آنها ضروری است.
خواص مرزنجوش
ضد التهاب: مرزنجوش دارای خواص ضد التهابی قوی است که میتواند به تسکین درد و التهاب ناشی از آرتروز، درد عضلات و سایر بیماریهای التهابی کمک کند.
ضد میکروب: مرزنجوش دارای خواص ضد میکروبی و ضد قارچی است که میتواند به مبارزه با عفونتهای باکتریایی و قارچی کمک کند.
هضمکننده: مرزنجوش به هضم غذا کمک میکند و میتواند علائم سوء هاضمه، نفخ و یبوست را تسکین دهد.
آرامشبخش: مرزنجوش دارای خواص آرامشبخش است که میتواند به کاهش استرس، اضطراب و بیخوابی کمک کند.
تقویتکننده سیستم ایمنی: مرزنجوش سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند و به بدن در مبارزه با عفونتها کمک میکند.
موارد استفاده دیگر: مرزنجوش برای درمان سرفه، سرماخوردگی، گلودرد، درد قاعدگی و مشکلات پوستی نیز استفاده میشود.
طرق استفاده از مرزنجوش
دمنوش: 1 تا 2 قاشق چایخوری مرزنجوش خشک را در 1 فنجان آب جوش بریزید و به مدت 10 دقیقه دم کنید. سپس صاف کرده و میل کنید.
روغن: از روغن مرزنجوش میتوان به صورت موضعی برای تسکین درد عضلات و مفاصل استفاده کرد. همچنین میتوان آن را به حمام اضافه کرد یا به عنوان عطر استفاده کرد.
ادویه: از مرزنجوش خشک شده به عنوان ادویه در آشپزی میتوان استفاده کرد. مرزنجوش طعم خوبی به غذاهای گوشتی، سوپها، خورشها و سالاد میدهد.
زمان مناسب برداشت
مرزنجوش باغی:
اولین برداشت8 تا 10 هفته پس از کاشت( اواخر خرداد تا اوایل تیر)
دومین برداشت: اواخر شهریور تا اوایل مهر
مرزنجوش وحشی
اواخر بهار تا اوایل تابستان
نشانههای زمان مناسب برداشت
آغاز گلدهی: بهترین زمان برای برداشت مرزنجوش، قبل از کامل شدن گلها و زمانی است که غنچهها به گل تبدیل شدهاند.
رنگ برگها: برگهای مرزنجوش در زمان مناسب برداشت، به رنگ سبز تیره و شاداب هستند.
بو: عطر مرزنجوش در زمان مناسب برداشت، قوی و دلنشین است.
شرایط ایدهآل برای برداشت
صبح زود: خنکای هوا در صبح زود، باعث حفظ عطر و طعم مرزنجوش میشود.
خشکی هوا: برداشت در هوای خشک، از بروز بیماریهای قارچی در گیاه جلوگیری میکند.
ابزار لازم برای برداشت
قیچی تیز: برای برش ساقهها به صورت تمیز و دقیق
سبد یا سطل: برای جمعآوری مرزنجوشهای برداشتشده
دستکش: برای محافظت از دستها در برابر خراشیدگی و حساسیتهای احتمالی
مراحل برداشت
انتخاب ساقههای مناسب: ساقههای سالم، قوی و بدون آفت را برای برداشت انتخاب کنید.
برش ساقهها: با استفاده از قیچی تیز، ساقهها را از حدود 5 تا 10 سانتیمتری بالای سطح زمین به طور مورب برش دهید.
جدا کردن برگها: پس از برداشت ساقهها، میتوانید برگها را از ساقه جدا کنید و به طور جداگانه خشک کنید.
جمعآوری: مرزنجوشهای برداشتشده را به آرامی در سبد یا سطل قرار دهید و از له شدن یا فشرده شدن آنها خودداری کنید.
میانگین عملکرد
به طور کلی، میانگین عملکرد مرزنجوش در هکتار بین 2 تا 5 تن ماده خشک است. با این حال، در شرایط ایدهآل و با مدیریت زراعی بهینه، عملکرد میتواند به 7 تن ماده خشک در هکتار یا بیشتر نیز برسد.
مزایای خرید نشاء از فروشگاه ازپاچیرا
ازپاچیرا به عنوان یک پلتفرم جامع برای خرید و فروش نشاء می باشد.
:همچنین فروشگاه کشاورزی ازپاچیرا مزایای متعددی را برای خریداران این محصولات ارائه می دهد.از جمله این مزایا
- دسترسی به طیف بزرگی از انواع نشاء: ازپاچیرا با جمع آوری بهترین برندها و باکیفیت ترین نشاء ها، امکان انتخاب بهتری را به خریداران می دهد.
- قیمت های مناسب: با وجود رقابتی که بین فروشندگان حاضر در پلتفرموجود دارد. ازپاچیرا به شما اطمینان می دهد که بهترین قیمت ها را برای نشاءهای مورد نظر خود پیدا خواهید کرد.
- گارانتی و خدمات پس از فروش: کلیه محصولاتی که در ازپاچیرا ارائه می شود دارای گارانتی و خدمات پس از فروش معتبر هستند. شما را از بابت کیفیت و اصالت محصول راحت می کند.
- خرید آسان و مطمئن: ازپاچیرا با ارائه روش های مختلف پرداخت و امکان پیگیری سفارش، تجربه ی خریدی آسان و مطمئن را برای شما رقم خواهد زد.
با انتخاب از پاچیرا برای خرید و فروش نشاء، می توانید از مزایای فوق بهره مند شوید و با خیالی راحت، بهترین و باکیفیت ترین محصولات را برای مزرعه خود تهیه کنید.