گیاه دارویی زوفا: خواص و نحوه پرورش آن- محصول

گیاه دارویی زوفا: خواص و نحوه پرورش آن

زوفا (نام علمی: Hyssopus officinalis) گیاهی چند ساله و معطر از تیره نعنائیان است که بومی مناطق مدیترانه و آسیای غربی است. این گیاه به طور خودرو در ایران، هند، ترکیه، قفقاز و جنوب اروپا نیز می‌روید. زوفا از دیرباز به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند شناخته شده و در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلفی از جمله سرماخوردگی، گلودرد، مشکلات گوارشی و آسم استفاده می‌شده است. کاشت این گیاه در آب و هوای معتدل و مدیترانه‌ای به آسانی امکان‌پذیر بوده و با نیازهای کم زراعی، می‌تواند محصولی ارزشمند به شمار آید.

کاشت این گیاه به دو صورت بذر زوفا و نشاء زوفا امکان پذیر است و در آب و هوای معتدل و مدیترانه‌ای به آسانی امکان‌پذیر بوده و با نیازهای کم زراعی، می‌تواند محصولی ارزشمند به شمار آید. در این مقاله، به عنوان یک متخصص کشاورزی، راهنمای کاملی را درباره ویژگی ها، خواص و روشکاشت زوفا در اختیار شما قرار خواهیم داد.

مشخصات ظاهری

زوفا جزء گیاهان داروئی است و گیاهی چند ساله است که ساقه های چوبی آن تا ارتفاع 60 سانتی‌متر رشد می‌کند.

برگ ‌هایی کوچک، صاف، فاقد دندانه، باریک و کشیده با نوک تیز، به رنگ سبز روشن، دارای حفره های اسانس در دو طرف پهنک برگ و بسیار معطر است.

ساقه‌های آن نسبتاً چوبی و برگ‌هایش کوچک، متقابل، نوک‌تیز و بسیار معطر هستند.

گل ‌های زوفا به رنگ آبی، صورتی و گاهی سفید در انتهای ساقه هایی به طول 25-20 سانتی متر ظاهر می شود. اسانس زوفا شباهت‌ هایی به اسانس نعناع دارد.

دارای ریشه ‌های ضخیم و منشعب

خواص دارویی

زوفا منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی است.

خواص ضدالتهابی، ضدعفونی‌کننده و خلط‌آور دارد.

به هضم غذا کمک می‌کند و می‌تواند علائم سوء هاضمه مانند نفخ، درد شکم و حالت تهوع را تسکین دهد.

سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کند.

برای درمان سرماخوردگی، گلودرد و سرفه مفید است.

می‌تواند به تسکین علائم آسم و برونشیت کمک کند.

برای التیام زخم‌ها و سوختگی‌ها مفید است.

به تنظیم قاعدگی و کاهش علائم PMS کمک می‌کند.

می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.

طرق مصرف

زوفا را می‌توان به صورت دم‌نوش، دمنوش گیاهی، شربت، عصاره و یا به عنوان ادویه در غذاها استفاده کرد.

همچنین می‌توان از روغن زوفا به صورت موضعی برای تسکین درد عضلات و مفاصل استفاده کرد.

مراحل کاشت گیاه دارویی زوفا

انتخاب روش کاشت

دو روش اصلی برای کاشت زوفا وجود دارد:

کاشت مستقیم بذر: این روش ساده‌تر بوده و نیاز به صرف وقت و هزینه کمتری دارد. بذرها را می‌توان در اواخر زمستان یا اوایل بهار به طور مستقیم در زمین اصلی کاشت.

کاشت نشاء: در این روش، بذرها ابتدا در سینی نشاء یا گلدان کاشته شده و پس از جوانه زدن و رشد کافی، به زمین اصلی منتقل می‌شوند. کاشت نشاء به شما امکان می‌دهد تا گیاهان قوی‌تر و سالم‌تر داشته باشید.

انتخاب زمان کاشت

بهترین زمان برای کاشت زوفا در مناطق مختلف، بسته به شرایط آب و هوایی متفاوت است. نشا زوفا مناسب مناطقی با اقلیم گرم و خشک، با دمای بین 20تا 35 درجه سانتی‌ گراد (دمای قابل تحمل 25- تا 40 درجه سانتی گراد) است. زمان کاشت نشا زوفا بستگی به منطقه کشت و شرایط اقلیمی دارد. در اکثر مناطق، بهترین زمان کاشت نشا زوفا در بهار و تابستان است .به طور کلی، در نواحی با زمستان‌های معتدل، کاشت بذر یا نشاء در اواخر زمستان یا اوایل بهار (اسفند تا اردیبهشت) و در مناطق سردسیر، اواخر بهار (اردیبهشت تا خرداد) مناسب است.

انتخاب محل کاشت

زوفا به مکانی آفتابی با خاک زهکشی خوب و حاصلخیز نیاز دارد. این گیاه در برابر خشکی نسبتاً مقاوم بوده و می‌تواند در خاک‌های شنی و سنگلاخی نیز رشد کند.

آماده سازی خاک

قبل از کاشت، خاک را به طور عمیق شخم زده و با کود پوسیده دامی یا کمپوست مخلوط کنید تا حاصلخیزی آن افزایش یابد. همچنین، توجه داشته باشید که خاک باید زهکشی مناسبی داشته باشد تا از پوسیدگی ریشه گیاه جلوگیری شود.

کاشت بذر

بذرهای زوفا را به طور مستقیم در زمین اصلی یا در سینی نشاء بکارید. عمق کاشت بذر باید حدود نیم سانتیمتر باشد. پس از کاشت، خاک را مرطوب نگه دارید تا بذرها جوانه بزنند. دوره رشد .

کاشت نشاء

پس از آنکه نشاءهای زوفا به اندازه کافی قوی شدند، آنها را به زمین اصلی منتقل کنید. نشا زوفا بین 120 تا 180 روز است. فاصله بین ردیف کشت بعد از انتقال نشا بین 75 تا 90 سانتی‌ متر و فاصله روی ردیف کشت بعد از انتقال نشا بین 25 تا 30 سانتی ‌متر است. تعداد نشا لازم برای کشت در یک هکتار زمین 60-50 هزار عدد می باشد.

مراقبت های بعد از کاشت

آبیاری

زوفا در طول دوره رشد به آبیاری منظم نیاز دارد. به خصوص در گرمای تابستان، باید به طور مرتب آبیاری شود تا خاک مرطوب بماند. از آبیاری بیش از حد خودداری کنید، زیرا این امر می‌تواند منجر به پوسیدگی ریشه شود.  زوفا به خشکی مقاوم است، اما در آغاز رویش و همچنین پس از اولین برداشت به آب کافی نیاز دارد.

کنترل علف‌های هرز

رشد علف‌های هرز در اطراف گیاهان زوفا می‌تواند به آنها آسیب برساند. بنابراین، باید به طور مرتب علف‌های هرز را وجین کنید.

آفات و بیماری‌ها

زوفا به طور کلی نسبت به آفات و بیماری‌ها مقاوم است. با این حال، ممکن است مورد حمله برخی از حشرات مانند شته و سفیدک قرار گیرد. در صورت مشاهده علائم آلودگی، باید از روش‌های مناسب برای کنترل آنها استفاده کنید.

خشک کردن

پس از برداشت، زوفا را می‌توان به روش‌های مختلف خشک کرد. رایج‌ترین روش، خشک کردن در هوای آزاد و سایه است. برای این کار، ساقه‌ها را به صورت دسته‌های کوچک آویزان کنید تا به طور کامل خشک شوند. همچنین می‌توانید از دستگاه‌های خشک کن برای تسریع روند خشک شدن استفاده کنید.

برداشت

گیاه زوفا برای دو منظور 1- یکی اسانس گیری، 2- استفاده از برگ‌ها و گل‌ها برای مصارف دارویی به‌صورت جوشانده و دم‌کرده و ادویه و چاشنی و غیره کشت می شود. زوفا را می‌توان در هر زمانی از سال برداشت کرد. اما بهترین زمان برای برداشت، زمانی است که گل‌ها به طور کامل شکفته باشند.

در فصل گلدهی مقدار عطروطعم گیاه زوفا به بالاترین مقدار خود می ‌رسد. در نتیجه برداشت در ابتدای فصل گلدهی یا به عبارتی بهتر است اواسط زمان گلدهی (مردادماه) انجام شود. برای برداشت، ساقه‌ها را با قیچی تیز از نزدیک زمین ببرید. پس از اولین برداشت، اگر شرایط اقلیمی مناسب باشد (به خصوص در اواخر تابستان)، گیاهان مجدداً به گل می‌روند. زمان بذردهی نشا زوفا در حدود 2 تا 3 سال پس از کاشت است.

عملکرد

میزان برداشت گیاه زوفا در هر هکتار زمین، در سال اول کاشت 3.5-2.5 تن و در سال دوم 6 تا 9 تن گیاه تازه و تر است ( بعد از خشک نمودن حدود یک ‌سوم وزن خود را از دست می‌دهد). برای اسانس گیری نیز از هر هکتار زمین تحت کشت زوفا سالانه 9 تا 16 کیلوگرم اسانس به دست می ‌آید.

مزایای خرید انواع بذر از فروشگاه ازپاچیرا

ازپاچیرا به عنوان یک پلتفرم جامع برای خرید انواع بذر می باشد. همچنین فروشگاه کشاورزی ازپاچیرا مزایای متعددی را برای خریداران این محصولات ارائه می دهد.از جمله این مزایا :

• دسترسی به طیف بزرگی از انواع بذر: ازپاچیرا با جمع آوری بهترین برندها و باکیفیت ترین بذر ها، امکان انتخاب بهتری را به خریداران می دهد.
• قیمت های مناسب: با وجود رقابتی که بین فروشندگان حاضر در پلتفرم وجود دارد. ازپاچیرا به شما اطمینان می دهد که بهترین قیمت ها را برای بذرها مورد نظر خود پیدا خواهید کرد.
• گارانتی و خدمات پس از فروش: کلیه محصولاتی که در ازپاچیرا ارائه می شود دارای گارانتی و خدمات پس از فروش معتبر هستند. شما را از بابت کیفیت و اصالت محصول راحت می کند.
• خرید آسان و مطمئن: ازپاچیرا با ارائه روش های مختلف پرداخت و امکان پیگیری سفارش، تجربه ی خریدی آسان و مطمئن را برای شما رقم خواهد زد.

با انتخاب از پاچیرا برای خرید انواع نشاء، می توانید از مزایای فوق بهره مند شوید و با خیالی راحت، بهترین و باکیفیت ترین محصولات را برای مزرعه خود تهیه کنید.